Fed’in açıkladığı Bej Kitap raporu, Kasım ortasına kadar olan süreçte (buraya dikkat, çünkü Kasım’ın ilk yarısında ortada yeni varyant değişkeni yoktu) mütevazi orta hızda büyüdüğünü, buna karşın tedarik zinciri kesintileri ve işgücü kıtlığı nedeniyle fiyat artışlarının yaygın olduğunu söyledi. Daha yüksek ve daha kalıcı enflasyon, Fed’in pandemi ile ilgili para politikası desteğini geri çekmeyi hızlandırmayı düşünmesine neden oldu.
Raporda bölgesel Federal Reserve bankalarından gelen öne çıkan değerlendirmelere bakacak olursak;
· Güçlü hammadde talebinden, lojistik zorluklardan ve işgücü piyasasındaki darlıktan kaynaklanan geniş kapsamlı girdi maliyet artışları oldu.
· Fiyatlar, ekonominin sektörleri arasında yaygın olan fiyat artışlarıyla birlikte orta ila güçlü bir hızda yükseldi.
· Genel faaliyet görünümü çoğu bölgede olumlu kaldı, ancak bazıları tedarik zinciri ve işgücü arzı zorluklarının ne zaman hafifleyeceği konusundaki belirsizliğe dikkat çekti.
· Finans sektörü, faaliyetlerde bir miktar toparlanma kaydetti, bölgesel bankalar temerrüt oranlarında bir miktar iyileşme ve ticari müşterilerden daha yüksek kredi talebi bildirdi.
· Çoğu işletme, mal ve hizmetlerine olan talebin sağlam kaldığını belirtirken, bazıları, sürekli arz yönlü kesintilerin (ve buna bağlı daha yüksek maliyetlerin) bazı müşterilerin, ürünlerin bulunabilirliği iyileşene veya maliyetler düşene kadar harcamaları ertelemesine yol açtığını öne sürdü.
· Ücret artışları raporları yaygındı. İşçilik dışı maliyetler artmaya devam etti ve fiyatlandırma gücü güçlendi.
· Birkaç katılımcı, tedarik zinciri kesintilerini yönetme yaklaşımlarında, daha büyük envanter tutma ve önemli girdilere talep ekleme stratejisine doğru bir kayma kaydetti.
· Eğlence ve konaklama faaliyeti Delta varyantının yayılması birçok alanda azaldıkça çoğu Bölgede toplandı.
Powell, “Bir sonraki toplantıda daha hızlı daralmayı düşünmemiz uygun olabilir. Daha yüksek enflasyona neden olan faktörlerin daha kalıcı olduğunu gördük. Politika buna adapte oldu ve adapte olmaya devam edecek.” ifadesi ile beraber gidişatı genel hatlarıyla ortaya koymuş oldu. Geçici enflasyon söylemini de bu noktada emekliye ayırmak çok yerinde, çünkü bir geçerliliği kalmadı.
Bej Kitaptan elde edilen sonuçlar, önümüzdeki aylarda hizmet sektörünün toparlanmasını tehdit edebilecek omikron varyantının ortaya çıkmasından önceki Kasım ortasına kadar olan bilgileri yansıtıyor. Dolayısıyla, ekonomik toparlanma öngörüleri açısından hesaba katılması gereken, o döneme ait olmayan yeni bilgiler de var. Birçok sektör arzda yavaşlama ve daha yüksek fiyatlar bildiriyor. Aynı zamanda birçok firmanın işçilik maliyetleri de arttığından enflasyon etkisi daha belirsiz bir noktada. Daha yüksek ücretlerin, kısa vadede harcama konusunda nefes aldırma etkisine artı olarak firmaların artan maliyetlerini satılan mal fiyatlarına yansıtması gibi bir etkisi oluyor. İşte bu noktada ücret ve fiyat baskısı ilişkisi ortaya çıkıyor. Raporun ayrıntıları, büyüme devam ederken fiyat artışları ve doğal olarak kalıcı olabilecek bir enflasyondan daha fazla endişe edildiğini gösteriyor. Fed bakış açısından istihdam ve enflasyon kavramlarının bileşimi biraz da böyle okunmalı.
Kaynak Tera Yatırım – Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı
